تلاش برای پیوند جامعه ایرانی و فیلم‌های آن در یک کتاب
تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۹۰۶۸۷
کتاب فیلم و جامعه ایرانی نوشتهٔ احسان آقابابایی یکی از کتاب‌های انتشارات دانشگاه اصفهان که به تازگی منتشر شده است. سینمای ایران همواره به واقعیت‌های جامعه پرداخته است. در این کتاب نحوهٔ بازنمایی نهادهای اجتماعی، طبقات اجتماعی، زنان، قومیت و جنگ را در سینمای ایران مطالعه می‌کنیم. همین‌طور، پیش‌فرض‌های جامعه‌شناسی به استقبال سینما می‌روند تا مفاهیم و نظریه‌های جامعه‌شناسی در فیلم‌های سینمای ایران کشف رمز شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این کتاب در ۱۰ فصل تنظیم شده و مملو از مثالهای بسیاری از سینمای ایران، قبل و بعد از انقلاب اسلامی و گاه ارجاعی به سینمای جهان نیز هست.
در فصل اول کتاب، سه مقوله‌بندیِ «سینما به‌مثابۀ صنعت»، «سینما به‌مثابۀ هنر» و «فیلم به‌مثابۀ متن» معرفی می‌شود و ذیلِ مقولۀ سوم، ضمن تعریف متن و بافت، رابطۀ آنها بررسی می‌شود. این روابط در پنج دستۀ تقلید، بازنمایی، بینامتنیت، تصعید و گفتمان تشریح می‌شود.
فصل دوم «جامعه شناسی بازنمایی» نام دارد. در این فصل برای کسانی که جامعه‌شناسی خوانده‌اند یا به آن علاقه‌مندند، دو رویکرد آموزشی و تحقیقاتی معرفی می‌شود. در رویکرد آموزشی برخی مفاهیم جامعه‌شناختی در فیلم‌ها دنبال می‌شود. این اقدام برای دانشجویان جامعه‌شناسی ایده‌هایی برای یادگیری بهترِ مفاهیم و نظریه فراهم می‌کند. رویکرد تحقیقاتی نیز به برخی از تحقیقات در زمینۀ دین‌داری، جنسیت، سبک زندگی و خانواده در سینمای ایران می‌پردازد.
در فصل سوم رابطۀ ایدئولوژی با فیلم بررسی می‌شود؛ رابطه‌ای که خوش‌بینی بازنمایانۀ فیلم را از واقعیت به چالش می‌کشد و تأثیر و عملکرد ایدئولوژی را گوشزد می‌کند. در این فصل چارچوبی فراهم می‌گردد و ایدئولوژی ضدشهرگرایی در فیلم‌های «آواز تهران» و «دربند»، ایدئولوژی انضباط در فیلم‌های «چلچلراغ» و «صبح روز چهارم» و ایدئولوژی عشق در فیلم‌های «عاشق» و «دل شکسته» تحلیل می‌شود.
در فصل چهارم به نحوۀ بازنمایی نهادهای اجتماعی در سینما تأکید می‌شود. در مطالعۀ تعدادی از فیلم‌های نیمۀ اول دهه ۸۰ به نهادهایی همچون قضایی، سلامت، آموزشی، فرهنگی و خصوصی توجه می‌شود و مواجهه کنشگران با نهادهای اجتماعی بررسی می‌شود.
در فصل پنجم رابطۀ طبقه و بازنمایی بررسی می‌شود. این بررسی نشان می‌دهد در قرن ۲۱ مطالعه دربارۀ طبقه دوباره جان گرفته و به مطالعات جامعه‌شناختی بازگشته است و از این رو، اهمیت زیادی در مطالعۀ فیلم هم دارد. توضیح خواهیم داد که ایدئولوژی طبقاتی چگونه خود را در فیلم‌های سینمایی نشان می‌دهد. با گونه‌شناسی این ایدئولوژی، چند فیلم بررسی می‌شود.
در فصل ششم به رابطۀ زن و سینما اشاره می‌شود. محوریت بحث‌ها از تئوری‌ها شروع می‌شود و با گریزی به انواع دختران جوان در سینمای ایران ادامه پیدا می‌کند؛ سپس به رابطه ایدئولوژی و بازنمایی زن توجه می‌شود و با گذار از رابطۀ گفتمان و زن به نظریه‌های مخاطب خواهیم رسید. قسمت پایانی فصل، مطالعۀ موردی چند فیلم سینمایی ایران (ریحانه، آبی، یکی از ما دونفر، چاقی، پرسه در حوالی من و نبات) با محوریت نحوۀ نمایش زنان و تأکید بر آن است.
در فصل هفتم رابطۀ بازنمایی و قومیت بررسی و نشان داده می‌شود قومیت چه مفهومی دارد و چرا پروبلماتیک شده و به همراه نژادها در سینمای هالیوود چگونه نمود یافته است؛ سپس به بازنمایی قومیت در سینمای ایران توجه می‌شود و گونه‌شناسی سوژه‌های قومیتی به دست داده می‌شود.
فصل هشتم، به رابطۀ بازنمایی و رخداد می‌پردازد. در این فصل ابتدا به‌طور نظری تأثیر رخدادهای گوناگون بر سینما و شیوۀ بازنمایی آن بررسی می‌شود و در ادامه، دفاع مقدس به‌عنوان یک رخداد معرفی و شیوۀ شکل‌گیری ژانر دفاع مقدس و ویژگی‌های این ژانر مرور می‌شود.
در فصل نهم مفهوم «فانتزی» ملهم از نظریۀ ژاک لکان و خوانش اسلاوی ژیژک و تاد مک‌گوان از آن، مطالعه می‌شود. بعد از تعریف این مفهوم و ذکر ویژگی‌های آن، در هفت فیلم «گنج قارون»، «خداحافظ دخترشیرازی»، «آقای هالو»، «صبح روز چهارم»، «برگ برنده»، «برف روی کاج‌ها» و «طلا» فانتزی تحلیل می‌شود.
فصل دهم، «روش‌شناسی مطالعۀ فیلم و سینما» نام دارد. در این فصل، مطالعات علمی فیلم و سینما ذیل چهار پارادایم پوزیتیویستی، تفسیری/برساختی، انتقادی و فمینیستی معرفی خواهد شد. در درون هرکدام از این پارادایم‌ها روش‌شناسی‌های ویژه‌ای قرار دارد که برخی از آنها معرفی می‌شود.
احسان آقابابایی در توضیح ماهیت تازه‌ترین اثر خود کتاب فیلم و جامعه ایرانی بیان کرد: بعد از انقلاب اسلامی سینمای ایران به جامعه و نمایشی واقع گرایانه از آن، بیش از پیش، علاقه‌مند شد. تایید ایدئولوژی حاکم و انتقاد از آن، دو استراتژی همزمانی بود که این رئالیسم را همراهی کرد.
وی ادامه داد: این دو استراتژی، دوگانه فرمایشی بودن/سیاه نمایی را به عنوان برچسب های همیشگی پذیرفت. با این حال، اتخاذ یک راه میانه برای ایجاد پیوند جامعه ایرانی و فیلم های آن از اهداف من در تدوین این کتاب بود. در عین حال می‌خواستم در مسیری حرکت کنم که پیش از این برخی از جامعه شناسان در فهم سینمای ایران سنگ فرش کرده بودند یعنی پژوهشهای بسیاری که امروزه دانش خوبی در اختیار پژوهشگران سینما قرار داده است.
استاد جامعه شناسی هنر دانشگاه اصفهان تصریح کرد: موضوع دیگر، مساله نقد فیلم در ایران است. نقدنویسان مجلات سینمایی عموماً دانشی همه جانبه از علوم انسانی دارند. آنها با خواندن کتاب های متنوع و پراکنده در حوزه روانشناسی، جامعه شناسی، فلسفه، روانکاوی، تاریخ و نیز سینمای جهان افق فکری خود را به استقبال جهان فیلم می برند و خوانشی تفسیری از فیلم ها دارند.
آقابابایی تاکید کرد: قصد داشتم در این کتاب به مخاطب خود نشان دهم که در نوشتن یک نقد لزومی ندارد که به همه علوم سرک بکشیم بلکه توجه به جامعه ایران از منظر جامعه شناسی می‌تواند دانش سازمان یافته را برای ما تدارک ببیند.
فیلم و جامعه ایرانی در ۳۴۶ صفحه و شمارگان هزار نسخه به تازگی از سوی انتشارات دانشگاه اصفهان مننتشر شده است.
برچسب‌ها شورای فرهنگ عمومی انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس دانشگاه اصفهان سینمای ایران کتاب احسان آقا بابایی کتابخوانی استاد دانشگاهمنبع: ایرنا
کلیدواژه: شورای فرهنگ عمومی انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس شورای فرهنگ عمومی انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس دانشگاه اصفهان سینمای ایران کتاب کتابخوانی استاد دانشگاه سینمای ایران دانشگاه اصفهان جامعه ایرانی بررسی می شود جامعه ایران جامعه شناسی فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۹۰۶۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تقاضا برای خدمات cip همچنان بالا است/ روزانه چند نفر از خدمات cip در ایران استفاده می‌کنند؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حامد احتسابی رئیس هئیت مدیره و مجری خدمات فرودگاهی در نشست خبری امروز خود که در cip فرودگاه بین‌المللی امام خمینی برگزار شد، گفت:« ما روزها و فصل‌های شلوغ و خلوتی داریم و در نتیجه نمی‌توان گفت روزانه به طور میانگین چند نفر از خدمات cip استفاده می‌کنند، اما در حال حاضر روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر از خدمات این بخش استفاده می‌کنند. گفتنی است که در نوروز تعداد پیک مسافران رکورد زد و به ۳هزار و ۲۰۰ نفر رسید.»
او در ادامه در خصوص هزینه‌های استفاده از خدمات cip گفت:« مبلغ ورودی برای هر نفر ۳میلیون و۲۰۰ هزار تومان است که طبق بررسی های صورت گرفته خدمات فرودگاهی که به مسافران ارائه می شود برابر و حتی بیشتر از خدمات CIP کشورهای خارجی است چراکه هزینه ارائه خدمات تشریفات در کشورهای خارجی برای هر مسافر بین ۵۰ تا ۷۰ دلار است.»
حامد احتسابی در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرآنلاین، مبنی بر اینکه چه اقداماتی در راستای ترویج فرهنگی ایرانی در این شرکت صورت گرفته است، گفت:« ما در این راستا کتابخانه‌ای را در بخش cip فرودگاه امام احداث کردیم و کتاب‌های مختلفی در آنجا گنجاده‌ایم که شامل شاهنامه و سایر کتاب‌های قدیمی ایرانی می‌شود. هر کدام از مسافران می‌توانند این کتاب‌ها را با خود ببرند و محدودیتی برای خرید و پرداخت پول در ازای کتاب‌ها ندارند. ما همچنین سعی کرده‌ایم با شرکت‌های ایرانی قرارداد داشته باشیم و از کالاهای ایرانی استفاده کنیم. در همین راستا دوستان روابط عمومی سعی کرده‌اند که برگزاری مراسم‌های ایرانی از جمله نوروز و شب یلدا را در برنامه خود قرار دهند.»
در ادامه این برنامه مجید باقری، مدیرعامل مجری خدمات فرودگاهی در پاسخ به سوال خبرنگار خبرآنلاین، مبنی بر اینکه آیا شرایط اقتصادی سال‌های اخیر بر روی بازار تقاضا در بخش خدمات cip تاثیر گذاشته است، یا خیر گفت:« افرادی که در حال حاضر برای سفر خارجی اقدام می‌کنند، باید در حداقلی‌ترین شکل نزدیک به ۱۸۰ میلیون تومان برای سفر خود هزینه کنند و در این بین هزینه ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی برای قشر هدف این بازار، هزینه بالایی به حساب نمی‌آید و در نتیجه در سال‌های اخیر بازار تقاضا بخش cip دستخوش تغییرات در نتیجه نوسانات اقتصادی قرار نگرفته است.»
۲۲۷۲۲۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903936
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!